"Bakanlar Milletvekili Olabilir mi?" Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Cevapladı!
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, sosyal medya hesabı üzerinden bakanların istifa etmeden milletvekili olup olamayacağı sorusuna cevap verdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kabineden 17 ismin milletvekili olabileceğini söylemesinin üzerine başlayan tartışmalar devam ediyor. Bakanların milletvekili olabileceğinin açıklanmasının üzerine Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşım ile tartışmalara son noktayı koydu
“ANAYASA VE KANUNDA BAKANLARIN İSTİFA ETMESİNE İLİŞKİN HÜKÜM YOK”
“Bakanlar istifa etmeden milletvekili adayı olabilir” diyen Uçum yaptığı paylaşımda, “Demokratik Sistemde hakların kullanılması kural sınırlaması istisnadır. Sınırlamalar ise açık hüküm yoksa yorum yoluyla yapılamaz. Anayasa ve Kanunda bakanların istifa etmesine ilişkin hüküm yoktur. Bakanlar, milletvekilliği adaylığı için istifaları düzenleyen Anayasa madde 76/son ile Milletvekili Seçim Kanunu madde 18’de sayılmamıştır. Bakanlar memur değildir. Devlet Memurları Kanunu’na tabi değildir. Bakanlar kamu hizmeti yapar, kamu görevine katılır ancak bir kamu kurum veya kuruluşunun memur statüsündeki kamu görevlisi sayılmazlar. Bu nedenle bakanlar Anayasa ( m. 76/son) ve Milletvekili Seçim Kanununda (m. 18) istifa etmesi gerekenler arasında sayılan memurlardan değildir. Bakanlar diğer kamu görevlisi değildir. Yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan kamu görevlisi olmanın en önemli şartı o kişiyle devlet arasında bir istihdam ilişkisinin bulunmasıdır. Bakanlar yürütme tarafından istihdam edilen kişilerden değildir. Kamu görevine katılan siyasi kişilerdir. Bakanlar anayasal statüleri gereği (cezai sorumlulukları, atama ve görevden alma usulleri, bakanlıkların kurulması ve görevlerinin belirlenmesine ilişkin düzenlemeler sebebiyle) de işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlisi değildir. Bunlara göre bakanlar yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlisi olmadığından Anayasa ( m. 76/son) ve Milletvekili Seçim Kanununda (m. 18) istifa etmesi gerekenler arasında sayılan diğer kamu görevlilerinden de değildir.” ifadelerini kullandı.
“BAKANLAR SİYASİ YÖNETİCİDİR”
“Bakanlar üst kademe idari yönetici değil siyasi yöneticidir.” ifadelerini kullanan Uçum şöyle devam etti; “Üst kademe idari yöneticiler 3 no’lu CBK kapsamında düzenlenmiştir. Bu CBK’nın ekli listelerinde yer alan üst kademe yöneticiler milletvekili adayı olmak için istifa etmek zorundadır. Nitekim bakan yardımcıları 3 no’lu CBK kapsamında üst kademe yöneticiler listesinde yer aldığından milletvekili adayı olduklarında görevlerinden istifa etmeleri gerekir. Bakanlar bu listede olmadığından istifa zorunlulukları yoktur. 298 sayılı Seçim Kanununda bakanların seçim çalışmalarına ilişkin hükümler vardır. Kanunun 65. maddesinde ‘seçim propagandasının başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar olan süre içinde’ bakanlara yapacakları seçim çalışmalarında bazı yasaklar getirilmiştir. Aynı şekilde 66. maddede de bakanların seçim çalışmalarına memurların katılamayacağı düzenlenmiştir. 155. madde ise yasaklara aykırılık halinde bakanlara hapis cezası getirilmiştir. Bu düzenlemeler aday olup olmama ayrımı yapılmaksızın münhasıran tüm bakanlara ilişkindir. Kanun koyucunun amacı da öncelikle aday olan bakanların haksız siyasi rekabet yapmasının önüne geçmektir. Bu düzenlemeler aday olup olmama ayrımı yapılmaksızın münhasıran tüm bakanlara ilişkindir. Kanun koyucunun amacı da öncelikle aday olan bakanların haksız siyasi rekabet yapmasının önüne geçmektir. Bakanların siyasi katılım hakkı kısıtlanmamıştır. Bakanların sistemde yer alışı siyasi katılım ve siyaset yapma hakkının bir sonucudur. Bakanlar geniş anlamda yani siyasi partilere üye olma ve bunların faaliyetine katılma anlamında tam siyaset yapma hakkına sahiptir. Tam siyaset yapma hakkına sahip bakanların seçilme hakkı kısıtlanamaz. Milletvekilliği adaylıkları istifaya bağlanamaz.2017 ve 2018’de bakanlar için istifa şartı getirilmemiştir. Anayasa koyucunun 2017 yılında 6771 sayılı Kanunla Başkanlık sistemine geçerken; istifaları düzenleyen hükme bakanları eklememesi bilinçli bir tercihtir. Çünkü bakanlık seviyesi gözetildiğinde eğer bakanlar için de istifa şartı istenseydi istifa etmesi gerekenler arasına bakanların evleviyetle hem de ilk sırada yazılması gerekirdi. Anayasa koyucu tam tersine seçim sürecinde istifası gereken üç bakanla (adalet, içişleri ve ulaştırma bakanlarıyla) ilgili istifa şartını da kaldırarak bakanlar konusunda hiç bir kısıt istemediğini ortaya koymuştur. Yine Milletvekilliği Seçim Kanunu’nda 7140 Sy. Kanunla 2018 yılında seçimden önce yapılan değişiklikte de adaylık için istifa etmesi gerekenler arasına bakanlar eklenmemiştir. Nihayet 24 Haziran 2018 milletvekili seçiminde aday olan bakanlar da görevlerinden istifa etmemiştir."