"Denetleme Yetkisi Belediyelerden Alınıp Özel Şirketlere Verildi!"

Yaşanan deprem felaketinin ardından yıkılan binaların sorumluları tek tek ortaya çıkarken, konuyla ilgili soruşturmalar da devam ediyor. Ancak yıllar önce yürürlüğe giren 4708 sayılı Yapı Denetim Kanununun gerçeği şok etkisi yarattı. Çıkan söz konusu kanunda yapı denetimleri belediyelerden alınıp özel şirketlere devredilmiş.

Türkiye yüzyılın felaketinin yaralarını sarmaya çalışırken yıkılan binalarda da denetimler devam ediyor. Bazı binalarda uygunsuz malzeme kullanımı tespit edilirken sorumlular yakalanıp gözaltına alındı. Milyonlarca depremzede vatandaş yıkılan binalara iskan veren belediyelerin bu konuda ‘hiç mi suçu yok’ sorusunu sormaya başladı. Konuya ilişkin Haber Şanlıurfa’ya konuşan uzmanlar, “Eskiden belediyeler yapı denetim konusunda daha yetkiliydi. Ancak çıkarılan kanunlar ile bu yetkileri ellerinden alınıp, özel şirketlere devredildi. Arsa sahipleri de ‘Ben alacağım evimi, cebime giren paramı bilirim’ dediği için müteahhit ve yapı denetçisi anlaşıp iş yaptılar. 2 yıl öncesine kadar bu sistem böyle işliyordu. Ancak sistem çökmeye başlayınca Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı konuya el attı ve havuz sistemi üzerinden denetleme için atamalar yapmaya başladı” dedi.

“AĞIRLIKLI OLARAK MÜTEAHHİT VE YAPI DENETİM ŞİRKETLERİNE CEZA UYGULANIYOR”
Konuya ilişkin uzmanlar tarafından verilen bilgilerde, “Çıkarılan 3194 sayılı İmar Kanununun 32’nci ve 42’nci maddelerinde ağırlıklı olarak müteahhitler ve yapı denetim şirketlerine ceza uygulanıyor. Ayrıca 4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu var. Bu kanunun da ayrıca yönetmeliği var. O yönetmeliğin yanlış hatırlamıyorsam sadece bir maddesinde belediye personelinden bahsediliyor. Yapı Denetim Kanununun yönetmeliğinde diyor ki, ‘İl idare yetkilileri yapmış olduğu eylemlerden ve meydana gelen hasarlardan tabi olduğu mevzuat çerçevesinde sorumludur’ diye genel bir şey var” dedi.

“MÜTEAHHİTLER YAPI DENETİM ŞİRKETLERİ SATIN ALIYOR”
“Denetim şirketlerinin Yapı Denetim Kanununda sorumlulukları var” diyen uzmanlar, “2000 yılından önce binalarda ‘Demir ve Beton’ kontrolünü belediyeler yapıyordu. 4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu çıktıktan sonra bu işler belediyelerden alınıp Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş Yapı Denetim Şirketlerine devredildi. Bunların içerisinde inşaat mühendisi, elektrik, mühendisi, mimar, makine mühendisi bulunduran şirketlerdir. Bu şirketler mal sahipleri adına yapıyordu. Kanuna göre bu şirketlerin parasını mal sahiplerinin ödemesi gerekiyordu. Fakat mal sahipleri ‘Ben alacağım evimi, cebime giren paramı bilirim’ dediği için bu paraları müteahhitlere ödetti. Müteahhitler de yapı denetim şirketlerinin parasını kendileri ödeyince sistem iflas etti. Çünkü müteahhitler şirketlere iki üç kuruş fazla verip dediklerini yaptırmaya başladı. Bu yüzden belediyelerin denetleme noktasında fazla bir sorumluluğu yok. Belediyeler sadece iskan verirken binayı kontrol ediyor o kadar. Bir iki sene öncesine kadar bu şekilde işleyen sistem daha sonra değiştirildi. Şimdi bakanlık tarafından havuz sisteminden atamalar yapıldı” ifadelerini kullandı.

“KANUNLARDA SIKINTI YOK İŞLEMESİNDE SIKINTI VAR”
“Ayrıca şantiye şefi denilen bir olay var” diye konuşan uzmanlar, “Şantiye şefinin sorumlulukları da fazla olmasına rağmen görevli oldukları yere hiç uğramıyorlar. Oturdukları yerden imzasını atıyor. Baktığınız zaman kanunlarımızda sıkıntı yok. Bir işe başladığımız zaman birçok denetim mekanizmasından geçiriliyor ama işlemede sıkıntı var. Ortada bi sürü sorumlu var, bir sürü imza atan kişi var ama sorumluluğu üstlenen işini hakkıyla yapan yok” şeklinde konuştu.

BELEDİYELERİN YIKIM OYUNU!
Belediyelerde de kaçak yapıların yıkılması noktasında da oyunlar oynandığını vurgulayan uzmanlar şöyle devam etti; “Encümenin aldığı yıkım kararının uygulamanması gerekiyor. Ancak belediyeler bu konuda da bir çözüm yolu uydurmuşlar.  Yıkım kararı alınan yerlere ‘bizim yeterli ekipmanımız yok bunu ihaleye açalım’ diyorlar. İhaleye giren olmayınca vs. ihale iptal oluyor ve yıkım ileri bir tarihe erteleniyor. Yıkılan yerler de sembolik yerlerdir”

Oğuzhan GÜLTEKİN / HABER ŞANLIURFA

(Bu haber kaynak gösterilmeden ve haberin linki verilmeden paylaşılamaz. https://www.habersanliurfa.net/ )