Suruç Tarihi
Şanlıurfa'nın en dikkat çeken ilçelerinden biri de Suruç'tur. Orta Fırat Bölümü'nde yer alan ilçe aynı zamanda Suriye'ye sınır ilçelerden biri konumundadır. Peki, Suruç adı nereden geliyor? Suruç tarih boyunca hangi medeniyetlere ev sahipliği yaptı? Cevapları yazımızın devamında…
Şanlıurfa’nın ilçelerinden olan Suruç, kentin 46 kilometre güneybatısında yer almaktadır. Aynı zamanda Suriye ile sınırı teşkil eden demiryolunun üzerindeki Mürşitpınar Sınır Kapısı’na 10 kilometre mesafededir. Kentin tarihi ise adeta büyüleyicidir. Kentin ilk çağlara kadar dayanan bir geçmişi bulunmaktadır. İlkçağın Osrohne ülkesi şehirlerinden biri olduğu bilinmektedir. Bir zamanlar ipekçiliği ve ileri ziraat uygulamalarının çok geliştiği şehirlerden biridir.
SURUÇ TARİHİ
Suruç’un oldukça eski bir tarihi var. Medeniyetlerin beşiği olan bu bölgede, Sümerler’e ev sahipliği yapmıştır. Milattan önce Asya’dan bu topraklara göç ettiği bilinen Sümerler, Mezopotamya’da medeniyet kurmuştur. Sümerler’in yanı sıra Akad Türkleri, günümüzdeki Suruç ilçesine Batna adını vermiştir. İlçe bu dönemlerde özellikel Saruğ Ovası’nda yer almasıyla birçok medeniyetin dikkatini çekmiştir. İskit ve Asurlular’ın, Sümerler ve Akadlar’ı ortadan kaldırmasıyla birlikte, Suruç’ın adı Tepartip olarak değiştirilmiş ve kent bugünkü Birecik ilçesine bağlanmıştır.
Sümerlerin Mezopotamya üzerindeki hakimiyetlerinin devam ettiği bir dönemde, Mısır’a akın eden Kiksos Türkleri, geçici olarak buraya yerleşmişlerdir. M.S. 35 yılında Roma İmparatoru olan Büyük Konstantine, diğer ilçelerle birlikte Suruç’u Şanlıurfa’ya (Rüha) bağlamıştır. Aradan yıllar geçtikten sonra Suruç’un Kudüs Krallığı’na bağlandığı da kaynaklarda yer almaktadır. Eski çağlardan beri bilinen bu ilçeyi, İyat Bin Ganem, barış yoluyla Roma İmparatorluğu’ndan alarak M.S. 639 yılında Abbasilere bağlamıştır. Daha sonrasında ise Urfa’da yer alan Türk Kavimleri ise Araplara karşı gelmiş ve Suruç’u Abbasilerin elinden almıştır.
M.S. 1095 yılına gelindiğinde Suruç, Artuk Oğulları’ndan Sokman’ın eline geçmiştir. Ancak aradan 6 yıl gibi kısa bir süre geçmesinin ardından Urfa Kontu 1. Bolvadin, ilçeyi egemenliği altına almıştır. 1090 yılında ise kendin Urfa Haçlı Kontu’na yani Kudüs Krallığı’na bağlandığı bilinmektedir. İmadüddin Zengi, 1127 yılında ilçeyi haçlıların elinden almıştır.
İlçe, Timur istilasına da uğramıştır. Bölge halkının istilaya karşı koyması üzerine, ilçe Moğollar tarafından yakılıp yıkılmıştır. Yavuz Sultan Selim 1517 yılında Kudüs Seferi’ne çıktığı sırada Suruç’u Osmanlı topraklarına katmıştır. Osmanlı döneminde ilçe, Halep Vilayeti’nin Urfa Sancağı’na bağlanmıştır. İlçe, 1918 yılına İngilizlerin istilasına, 1919 yılında ise Fransızların istilasına uğramıştır. Aradan kısa bir zaman sonra, tarihi şehir 11 Nisan 1923 yılında istilacılardan temizlenmiştir. Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte, Osmanlı döneminde kasaba olan Suruç, ilçe olmuş ve Şanlıurfa’ya bağlanmıştır.
SURUÇ ADI NEREDEN GELİYOR?
Suruç eski kaynaklarda Seruğ olarak bilinmektedir. Bu şehrin adının İbrahim Peygamberle doğrudan ilişkisi vardır. Hz. İbrahim’in dedesi Nahor’un babasının adı Seruğ olarak bilinmektedir. Tarihte adı Seruğ olarak anılan bu kent, İbrahim peygamberin atasıyla aynı adı taşımaktadır. Seruç ise bu ilçenin asıl adı olarak bilinmektedir. Yöre, eski zamanlardan bu yana cins at yetiştiriciliğiyle ünlenmiştir. Atların eğirini imal eden ve bu eğerlerle uğraşan kişilere ise “saraç” adı verilmektedir. Suruç, saraç kelimesinin çoğuludur. İlçenin adının bu kelimeden geldiği tahmin edilmektedir.
SURUÇ'TA EKONOMİ
Çok geniş bir tarihe sahip olan Suruç’un günümüzdeki ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Bölgede yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında ise pamuk, buğday, arpa, üzüm, mısır ve mercimek gelmektedir. Bunların yanı sıra az miktarda da olsa zeytin, Antep fıstığı, nohut, susam ve erik yetiştirilmektedir. Bölgede küçükbaş hayvancılık çok yaygındır. Büyükbaş hayvancılık ise yalnızca ailenin ihtiyaçlarına yönelik olarak yapılmaktadır. Tarihten kalan mirasla yarış atı yetiştiriciliği de ilçede hala devam eden faaliyetlerden biridir.