Suruçlu Aziz Yakup Kimdir?

Suruçlu Aziz Yakup ya da bilinen bir diğer adıyla Saruglu Yakup, Şanlıurfa'nın önemli isimlerinden biridir. Süryanilerin en güçlü şairlerinden olan Saruglu Yakup, episkopos ve teolog olarak da tanınmaktadır. Peki, Saruglu Yakup kimdir? Nerede doğmuştur? İşte cevaplar.

Saruglu Yakup, günümüzde Birecik ve Suruç olarak bilinen bölgede dünyada gelmiştir. O dönem bu bölgeye Sarug adı verilmiştir. Yakup, Sarug’un Fırat nehri üzerinde er alan Kurtam kasabasında doğmuştur. Yakup’un babası da bir rahiptir. Gençlik yıllarından itibaren Edessa ve Nestoriuscu hocalarından teolojik eğitimler almıştır. Eğitimlerinin ardından çevresindeki köylerle ilgilenmeye başlamıştır. Seyyar bir rahip olan Yakup, yaşamının büyük bir bölümünü ise Haura’da bulunan bir manastırda geçirmiştir. Yakup bugün Batman olarak bildiğimiz Sarug bölgesinin başkentinde, yaşamının sonuna kadar episkoposluk görevi yürütmüştür.

Suruçlu Aziz Yakup, vaazlarıyla ya da Mêmrê’leriyle tanınmıştır. Ermeni, Maronit ve Keldani kiliselerini kapsayan Doğu Katolik ve Süryani kiliselerince aziz kabul edilmiştir. Suruçlu Aziz Yakup’un yortusu 29 Kasım’dadır. Ermeniler ise 25 Kasım olarak kabul etmiştir. Diyarbakır’da adını taşıyan Mor Yakup Kilisesi’nde naaşına hürmet gösterilen isimlerden biridir. Bu kilise Meryem Ana Kilisesi olarak da bilinmektedir. Saruglu Yakup, 29 Kasım 521 yılında Suruç’ta yaşamını yitirmiştir.

SARUGLU YAKUP’UN TEOLOJİSİ

Birçok akademisyen Yakup’un motofizitçi olduğu konusunda hemfikirdir. Monofizitizm, Hristiyanlık inancında İsa’nın ilahlı ve beşeri olarak iki farklı doğası olduğunu kabul etmektedir. Aynı zamanda ilahi doğa, beşeri doğadan daha üstündür. Bu sebeple onu dönüştürmüş ve absorbe etmiştir. Bu inanca göre İsa’da yalnızca tanrısal doğa kalmıştır ve insani özelliklerini yitirmiştir.

Hristiyanlıkta fazla kabul görmeyen bu inanışa karşın Yakup, muhalif olmamış ve çağındaki teolojik tartışmalara da katılmamıştır. Teolojisini genel olarak şiirle anlatmıştır. Bu sebeple Efrem ve Narsai ile aynı gelenekten olduğu ifade edilebilmektedir.

SARUGLU YAKUP’UN ESERLERİ

Suruçlu Aziz Yakup’un özellikle mektupları olmak üzere düzyazı eserleri günümüze kadar ulaşmıştır. Ancak ününü 12'’ik vezinle yazılmış olan 760 vaaz konulu şiirlerle kazanmıştır. Parşömene yazılmış olan 400 kadar şiiri de günümüze ulaşan eserleri arasındadır. 

Saruglu Yakup’a “Kutsal Ruh’un Flütü’ unvanı verilmiştir. Vaazlarında genel olarak erdemlerden, kusurlardan, vaftizden ve komünyondan bahsetmektedir. Okuyucularını Hristiyan inancını büyük bir sevgiyle ve çocukça bir ruh ile değerlendirmeye teşvik etmektedir.