URFALI ANNELERİN 'KÜLÜNÇE' TELAŞI
Şanlıurfa'da Ramazan ayının son günlerinde kentteki birçok evde, tatlı bir bayram telaşı başlıyor.
Şanlıurfa’da Ramazan ayının son günlerinde kentteki birçok evde, tatlı bir bayram telaşı başlıyor.
Geleneksel bayramları sürdüren birçok aile, bayramda tüketip, misafirlerine ikram edecekleri bazı tatlıları çarşıdan temin ederken, yörenin bayramdaki geleneksel lezzeti ”Külünçe”yi ise evlerde özenle hazırlıyor. Şanlıurfa’da bayramların geleneksel lezzeti Ramazan ayının simgesi haline gelen külünce yapımı geleneği yıllardır sürdürülüyor.
Onlarca yıldır gelenek haline gelen ve bayramlarda çayla birlikte misafirlere ikram edilen Külünçe Pastası geleneği kuşaktan kuşağa aktarılıyor. Şanlıurfalı Vatandaşlar bin bir emekle bu geleneği sürdürmeye çalışırken komşuların dayanışması da kendini bayram telaşında fazlasıyla gösteriyor. Evlerde hamurlaştırılarak, ekmek fırınlarında pişirilen külünçeler, Ramazan Bayramının vazgeçilmez tatlısı olarak misafirlere ikram ediliyor.
Külünçe’nin yapımında kullanılan malzemeler arasında, süt, toz şeker, zeytinyağı, yaş maya, salep, tarçın, rezene kökünden yapılmış baharat, çörek otu, Hindistan Cevizi ve un bulunuyor. İtina ile hazırlanan hamur, yaklaşık 4-5 saat bekledikten sonra tepsilerle ekmek fırınlarına gönderiliyor. Fırına bırakılan külünçe hamurları, Teravih Namazı ile birlikte pişirilmeye başlanıyor.
Teravih çıkışı eve getirilen külünçeler Ramazanın son günlerinde sahurda, Ramazan bayramında ise sabah kahvaltısında tüketiliyor. Aylarca bozulmadan kalabilen külünçe’nin tuzlu ve şekerli olmak üzere iki çeşidi bulunuyor. Bazı aileler ise külünçeyi il dışındaki akrabalarına kargo ile gönderiyor. Her yıl bayrama 1 hafta kala külünçe yaptığını belirten Adile Görgülü, “ Urfa’da bu gelenektir. Her yıl yapıyor, misadirlerimiz geliyor ikram ediyoruz. Uzaktaki akrabalarımıza gönderiyoruz. Antalya, İstanbul’a gönderiyoruz. Bayram için çocuklarımıza yapıyoruz” dedi.
URFALI FIRINCILAR SAHURA KADAR KÜLÜNÇE PİŞİRİYOR
Şanlıurfa’da Oruç tutanlar çoğunlukta olduğu için gündüz çalışmayan fırınlar, iftar saatinden sahura kadar çalışıyor. Külünçenin Bayramı tatlandırıcı bir yiyecek olduğunu aktaran Fırıncı ustası Ömer Şah, “ Geleneğimiz sürdürmek amacıyla çalışıyoruz. Bayrama 3 gün kala çalışıyoruz ama sonunda böyle güzel bir lezettler çıktığı için değiyor. Evlerde kadınların elinin altından zahmetli geçen bir çabanın ardından sonra kare şeklinde çıkartılıp fırına atıyoruz. Yaklaşık 5-6 dakika pişme süresi oluyor. Piştikten sonra güzel tadı oluyor” ifadelerini kulandı.
KADINLAR EVDE HAZIRLIYOR FIRINCILAR PİŞİYOR
Kadınların evde hazırladıkları hamurları pişirdiklerini söyleyen Fırıncı Engin Üren, Önce bayan ablalarımız getiriyor. Bizde burada ocağa atıp pişiriyoruz. Bu Urfa’da geleneği eski annelerimizin yaptıkları şeylerdir. Çünkü annelerimiz hazıra alışık değil, Urfa her zaman hazır yiyeceğe alışık değil. Eliyle yapılmış eliyle hazırlanmış bir şeylerdir. Külünçeler elle hazırlanır bizimkiler hazır almazlar. Kendileri sürekli elleriyle yaptıkları için daha tat buluyor. Çünkü pastanelere neler yaptıklarını neler katıldığını bilmiyorlar. Külünçeler bayrama 10 gün kala yapılıyor, çünkü. Çocuklara dağıtılır. Misafirler geldiğinde ikram edilir, bisküvi tadı veriyor” şeklinde konuştu.