E-ticaret sektörünün ve indirimli alışveriş yapmak isteyen tüketicilerin heyecanla beklediği Black Friday, bu yıl 25 Kasım'a denk geliyor. Dünya çapındaki alışveriş çılgınlığı Türkiye’de "Efsane Cuma", “Şahane Cuma” olarak tanıtılıyor. Türkiye’de de hem mağazalarda hem de e-ticaret sitelerinde indirimler başladı.
E-ticaret siteleri akıllı telefonlardan televizyona, beyaz eşyadan giyime ve mobilyaya kadar binlerce çeşit üründe değişen oranlarda indirim kampanyalarına başladı. Kampanya haricinde “bedava kargo”, “paylaştıkça kazan”, “hediye kupon” gibi ekstra sürprizler de tüketiciyi çekmek için kullanılıyor.
Ancak indirimlere karşı dikkatli olmak gerekiyor.
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Şanlıurfa Temsilcisi Avukat-Uzman Arabulucu Ceylan Pala Karadağ söz konusu indirimlere karşı vatandaşlara uyarıda bulundu.
BİHA’ya konuşan Karadağ, kasım ayının gelmesiyle internette alışveriş trafiğinin hızlandığını belirtirken, bununla birlikte e-ticaretteki şikayetlerin sayısının da artmaya başladığına dikkati çekti.
KARADAĞ: ÖNCE BİNDİRİM SONRA İNDİRİM Mİ?
Karadağ, tüketicilerin alışveriş yapmadan önce piyasa araştırması yapması ve dikkatli olmaları konusunda uyarılarda bulunarak, şunları söyledi:
“Bu yapılan indirimlerin ne kadar doğru, ne kadar yanlış olduğunu anlamak için tüketicinin amiyane tabiriyle ayık olması gerekir. Bunu forumlardan veya piyasa araştırması yaparak anlayabilirler. Alışverişe meraklı bir tüketicimiz kasım ayına girmeden birkaç hafta önce örnek olarak 300 lira olan kazağın, kasım ayında 600 lira gösterilip onun üzerinden indirim yapıldığını görünce bunun gerçek bir indirim olmadığını anlayacaktır. Tüketicinin yapılan satışlarda önce bindirim sonra indirim mi oluyor, buna dikkat etmesinde fayda var. Tüketicilerimizin başına mağduriyet geldikten sonra başvuracağı kanallar ayrı, o yüzden bizim buradaki temel amacımız tüketicinin başına bir şey gelmeden uyarmak”.
“ARACI SİTELERİN SORUMLULUĞU BÜYÜK”
“Yapılan reklamın ve indirimin tüketiciye sunulurken örtüşmesi gerekir” diyen Karadağ, özelikle aracı firmalar ve internet sitelerinin internet alışverişindeki rolüne dikkati çekti. Karadağ, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Aracı sitelerin sorumluluğu ne derece diye baktığımızda, örnek veriyorum aracı site diyor ki ‘gıda hariç tüm ürünlerde gece yarısına kadar yüzde 70 indirim’. Tüketici alışverişi yaparken bazı firmaların indirim yapmadığını görürse, satıcı ‘ben indirimi onaylamadım’ diyemez. Bundan aracı site sorumlu olur. Yapılan reklamın ve indirimin tüketiciye sunulurken örtüşmesi gerekir. Eğer uymadığı takdirde bundan da aracı site sorumludur. Tüketiciye ön bilgilendirmeden de sorumludur. Aracı firma, tüketici ve satıcı arasında her türlü satışı kayıt altına almak, tüketici veya kurumlar istediğinde bunu sunmak da zorunda.”
“İDARİ PARA CEZALARI DA CİDDİ ORANDA ARTTIRILDI”
TÜDER Şanlıurfa Temsilcisi Karadağ, tüketicilerin mağduriyet yaşamasında haklarını aramak için başvuracağı kurumlar hakkında da bilgiler verdi.
Sözde indirimler ile ilgili şüphesi olan vatandaşların denetim yaptırma hakları bulunduğunu, gümrük piyasa gözetim il müdürlüklerine başvurabileceğini belirten Karadağ, şunları söyledi:
“Tüketici haksız bir uygulamayla karşılaştı. Başvurusuna cevap alamadı. Yasal yollara başvurmak istiyor. Miktar yükseltildi, 30 bin TL’ye kadar olan uyuşmazlıklarda tüketici hakem heyetine başvurabilir. Burada il ve ilçe hakem heyeti sınırı da kaldırıldı. Dilerse tüketici bulunduğu ildeki, il hakem heyetine dilerse de ilçe hakem heyetine başvurabilir. İndirimlerin gerçek olmadığını veya bir dolandırıcılık, bir haksız rekabet olduğunu düşünüyorsa Gümrük Bakanlığı’na bağlı il gözetim müdürlüğüne de başvurabilir, denetimler ile ilgili. Kanundaki değişiklilerle idari para cezaları da ciddi oranda arttırıldı. Bunun dışında alo ihbar hatları var, bunları değerlendirebilirler. Tüketici haksızlık karşısında illa avukat tutmak zorunda mı, hayır değil. Tüketici e-Devlet üzerinden yazılı olarak bir dilekçe ile fiziken gitmese bile başvuru yapabilir. “
Karadağ, “Dileğim bu indirim döneminde hiç mağduriyetin yaşanmaması” dedi.
