Urfalı Bakana Duyurulur
Gladyatörler şehrinde Zam yok, enflasyon yok
Fiyatlar son sürat gidiyor.
Zamlar pupa yelken.
Yetiş yetişebilirsen.
Ekmek, et, süt, yumurta, iğneden ipliğe her şey ateş pahası.
Örneğin sızma zeytinyağının litresi geçen ay 30 liraydı.
Sonra 35 oldu.
Yetmedi 40.
Şimdi de 45 lira.
Yarın ne olur, bilen yok.
Bugün milyonlar maaşlarına yapılacak zamlar kadar fiyatların sabitlenmesini istiyor.
Peki böyle bir dünya olabilir mi?
Enflasyon tanımayan, tüm mal ve ürünlerin fiyatlarının yüzlerce yıl hiç değişmediği bir dünya.
Bundan 2000 yıl önce vardı.
Üstelik bu topraklarda.
MÖ 3'ncü yüzyıldı.
Yatağan'da bulunan Karya'nın başkenti Gladyatörler şehri Stratonikeia'da fiyatlar can yakıyordu.
Halk şikayetçiydi.
Şehir yönetimi bu sorunu gidermek için Halk Meclisi'ni Bouleuterion'da (meclis binası) topladı.
Üreticiler, tüketiciler dinlendi.
Sonunda 200'den fazla mal ve ürünün tavan fiyatları belirlendi.
Ardından meclis binasının duvarına bu fiyatlar tek tek yazıldı.
Halka denildi ki, sakın hiç bir mala burada yazan fiyatların üstünde para ödeme.
Esnafa denildi ki, tavan fiyat bu, altına satabilirsin, üstüne asla.
Dönemin para birimi Denarius.
Örneğin birinci kalite zeytinyağı 40 Denarius. İkinci kalite 25.
Birinci kalite zeytin 45, balık 9,5 denarius.
Bir deve yükü odun 50, bir kağnı odun 150.
Stratonikeia Halk Meclisi bununla da kalmadı, takas şartlarını da belirledi.
Örneğin bir deve yükü odun 6 adet balıkla değiştirilecek.
2'nci kalite zeytinyağı verip, 3 adet balık alınabilecek.
Zam yok, enflasyon yok.
Bu fiyatlar sonsuza dek geçerli.
Ayrıca üreticiyi destekleme sistemi de var.
Pazar yerine (Agora) gelen herhangi bir ürün kaç paraysa bir zengin gelip 2 lirasını karşılıyor. Üreticiden 5 liraya alıyorlar, tüketiciye 3 liraya satıyorlar. Zengin aradaki farkı karşılıyor. Böylece tüketici ve üretici doğrudan desteklenmiş oluyor.
Yolunuz Stratonikeia'ya düşerse, meclis binasının dış cephesindeki 23 metrekarelik mermer duvara bakın.
Günlük yaşamda çok ihtiyaç duyduğumuz 200'den fazla mal ve ürünün tavan fiyatlarını o duvarda göreceksiniz.
Ve belki de, keşke 2000 yıl önce yaşasaydım diyeceksiniz.
(Halk Meclislerinin belirlediği tavan fiyatlar Efes, Halikarnas, Ainos gibi Ege'nin bir çok antik kentinde uygulanan bir yöntemdi)
Abdullah Cengiz
Kaynaklar
https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/gladyatorler-kentinin-2-bin-yillik-meclis-duvarinda-urun-tavan-fiyatlarini-gosteren-yazit-dikkati-cekiyor/2169439
https://arkeofili.com/muglada-antik-mecliste-fiyat-listesi-bulundu/