1914 yılının 15-22 Aralık tarihleri arasında, Sarıkamış yakınındaki Allahuekber dağlarında, Kars'ı Ruslardan geri almak için harekâta katılan 60 bin asker donarak öldü.
Başkumandan vekili Enver Paşa büyük bir güçle, Rusları hiç beklemedikleri bir yerden, Allahuekber dağlarından aşarak vurmayı ve Kars'ı yeniden vatan topraklarına katmayı hedeflemişti.
Allahuekber dağlarının yer yer 2-3 bin rakımlı geçitlerinde ısı sıfırın altında 30 dereceye kadar düşüyordu. Türk askerlerinin büyük bölümü ise çölden gelmişti ve üzerlerinde yazlık üniformalar vardı.
Sarıkamış'ta 60 bini donarak olmak üzere 78 bin şehit vermiştik.
SARIKAMIŞ DESTANI: adı altında söylenen bu şiiri savaşa giden ve çok az sayıda geriye dönen SARIKAMIŞ askerleri tarafından kendilerini ifade ettikleri sözleridir.
Günümüze ancak çok az bölümü gelebilmiştir. “Mehmet Akif ERSOY” oratoryomu hazırlarken, araştırma dönemimde Kars’ta çalışırken çok tesadüfi şekilde yaşı 100 ‘ün üzerinde olduğunu düşündüğüm bir dededen yazmıştım. Şimdi rahmetli oldu. Mehmet amca bu şiiri çok küçükken köylerde ağıt olarak söylendiğini, hemen hemen bütün çocukların bu şiiri ezbere bildiğini, bu şiirin çok uzun olduğunu ancak kendisinin bu kadarını hatırladığını söylemişti. Rahmetli Mehmet Amca’dan kayıdettiğim kadarını sizlerle paylaşıyorum.
12 Mart 2016 / Cumartesi günü ŞKM’ de (Şehitkâmil Kültür Merkezi) Bakanlık ve Valilik düzeyinde çalıştığım okul Gaziantep Ticaret Odası Güzel Sanatlar Lisesi öğrencilerimin canlandırdığı “Mehmet Akif ERSOY oratoryomun” içinde de “Sarıkamış Şehitleri” bölümümde sahnelemiştim.
SARIKAMIŞ DESTANI(ORJİNAL HALİ):
Köyden yürüdüm karanlık oldu,
Kimisi ağladı kimisi güldü,
O zaman dediler uşaklar öldü,
Kader böyle imiş, felek ne çare.
Köyden yürüdük Hopa’ya durduk,
Kars mektebine doğru yürüdük,
Kader böyle imiş, felek ne çare.
Kars mektebinin gerisi çatma,
Validem(annem) beni yürekten atma,
Oğlum gelir diye yollara bakma,
Kader böyle imiş, felek ne çare…
“SARIKAMIŞ ŞEHİTLERİ VE GAZİLERİ”
Derlenme tarihi: 12 Nisan 1987 / KARS
Derlenen Kişi: Mehmet YILMAZ (şehit uzun Hasan’ın oğlu)
Derleyen: Kanuni Gülcan Cengiz
ORATORYO:Tarihi gerçekleri tiyatro şeklinde anlatan müzikli oyun
MEHMET AKİF ERSOY ORATORYOSU 1. BÖLÜM:
MEHMET AKİF ERSOY ORATORYOSU 2. BÖLÜM:
MEHMET AKİF ERSOY ORATORYOSU 3. BÖLÜM